Biodynamische Geitenboerderij Hansketien

Biodynamische geitenboerderij Hansketien

Liesbeth wist al sinds haar 5e dat ze boerin wilde worden en nu is haar droom dan eindelijk werkelijkheid geworden. Samen met haar vrouw Monique en met compagnon Martijn runt ze sinds de zomer van 2018 de biodynamische geitenboerderij Hansketien in Mantinge. Ze hebben ruim 20 ha land en 155 geiten plus 95 jonge geiten en drie dekbokken, en hebben zich gestort op het leven als boer in het Drentse landschap. Er wordt kaas en vlees geproduceerd en een ieder heeft zich aan het melkritme weten aan te passen. De Drentse taal hebben ze nog niet geheel onder de knie, wat soms wat spraakverwarring oplevert met collega boeren en loonwerkers. Er moet hard gewerkt worden op de boerderij en er is nog veel werk aan de winkel om het bedrijf te vernieuwen, uit te breiden en daarnaast het gezin met twee kinderen te onderhouden.

Zonder boeren achtergrond is het beginnen van een boerderij niet gemakkelijk. Liesbeth studeerde aan de landbouwschool en volgde later de opleiding voor biodynamische landbouw aan Warmonderhof. Monique studeerde biologie en realiseerde zich dat ecologie en landbouw onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Beide werkten ze jaren in het landbouwkundig onderzoek voor de biologische landbouw. Hier kwamen ze elkaar tegen en besloten samen de droom om boer te worden waar te maken. Daarvoor moesten ze wel afreizen naar Drenthe, waar ze Hansketien konden overnemen. Dat had nog heel wat voeten in de aarde. Om de financiering rond te krijgen is er een crowdfundactie gestart, hebben ze de sector weten te mobiliseren en heeft het Nationaal Groenfonds een lening verstrekt. Zonder deze hulp is het als nieuwkomer in de landbouw haast onmogelijk om een boerenbedrijf over te nemen. Het vergt een enorme berg doorzettingsvermogen en creativiteit. Gelukkig ontbreekt het daar niet aan bij het drietal.

Boeren met de natuur

Voor de nieuwe boeren van Hansketien was er geen enkele overweging om wel of niet natuurinclusief te boeren. Boeren met de natuur is voor hen de enige logische weg. “Je kan niet landbouwen zonder in het landschap te staan”, aldus Monique.

Dat doen ze onder meer door kringlopen te sluiten op het bedrijf. Het bouwplan is nog in ontwikkeling. In de komende jaren willen ze ervoor zorgen dat het bedrijf geheel circulair is door naast vers gras en kruiden ook eigen droog- en krachtvoer te verbouwen. Door de droge zomer waarin ze het bedrijf zijn begonnen, was elke grasspriet nodig en moet er nu nog voer van buiten komen. Op het bedrijf is het grasland ingezaaid met een kruidenrijk mengsel van eigen samenstelling en er worden  zonnebloemen verbouwd, die ingekuild worden als voer voor de geiten. In de komende jaren komen daar nog granen en wellicht peulgewassen bij om geheel zelfvoorzienend te zijn.

Een gesloten systeem betekent ook dat de bokjes op het eigen bedrijf opgroeien en geslacht worden voor consumptie. Verder is er een bassin om regenwater op te vangen en te filteren om te dienen als drinkwatervoorziening voor de geiten en staan de geiten (als ze binnen zijn) in een potstal waar de mest wordt verzameld om het land mee te bemesten.

De basis van het hele systeem is de bodem. Waar bij andere boeren de dieren centraal staan, benadrukt Liesbeth dat voor hen de bodem centraal staat. Want zonder een gezonde bodem, geen gezond landschap en geen gezonde dieren.

De kruiden in het grasland zorgen ervoor dat ze een eigen apotheek in huis hebben. De samenstelling van het grasland met verschillende soorten grassen en klavers, maar ook smalle weegbree, cichorei, seradella en esparcette, waar de dieren via strokenbeweiding op grazen, zorgt ervoor dat de dieren gezond blijven. Ook krijgen de dieren onder andere wilgen en eikenbladeren van bomen en struiken die op het erf zijn aangeplant of van het snoeiafval van de buren. Het liefst zouden ze ook meer bomen en struiken in het landschap opnemen zodat de geiten zelf “naar de apotheek kunnen”, maar dat staan de bestemmingsplannen helaas niet toe.

Daarnaast zijn er in samenwerking met het Drents Landschap faunaranden aangelegd met verschillende kruiden. Deze akkerranden zorgen voor veel diversiteit aan insecten en vogels, zoals zilverreigers, ooievaars en valken, maar ook reeën en dassen. Maaisel van de randen wordt weer gebruikt als ruwvoer voor de geiten.

Toekomst op de boerderij

Hoewel het lijkt alsof Liesbeth, Monique en Martijn al jaren het bedrijf runnen, staan ze pas aan het begin van een toekomst als Drentse geitenboeren. Naast het maken en verkopen van kaas en vlees, zal Liesbeth zorg dragen voor meer educatie en mogelijk ook zorg op de boerderij en duikt Monique naast het werk als boerin ook weer het onderzoek in en houdt ze zich bezig met samenwerking met collegaboeren en terreinbeheerders.

Omdat ze met zijn drieën zijn, kunnen ze de taken verdelen en de werkzaamheden op deze manier uitbreiden. Het aantal geiten willen ze uitbreiden tot ongeveer 210, mits ze daarbij in de eigen voervoorziening kunnen voorzien en de bedrijfsvoering in evenwicht is met de bodem en de natuur. En het leven als boer(in) moet natuurlijk te combineren blijven met het onderhouden van het gezin. Maar zegt Monique: “Ik ben altijd aan het werk, maar ook altijd thuis.” That’s the spirit.

Het is niet ondenkbaar dat de kinderen het bedrijf over zullen nemen. Oudste zoon Stijn rijdt met zijn 11 jaar al op de tractor en weet al dat hij boer wil worden, maar wat voor boer, dat weet hij nog niet zeker. Ook Auke (9) helpt graag mee op de boerderij en de natuur op het bedrijf vormt zijn eigen speelparadijs. Ook zonder een van oudsher boeren familie kun je dus een echte boer worden laten Martijn, Liesbeth, Monique en de kinderen zien.