Landschapselementen

Landschapselementen zijn veelal elementen die van oudsher in het landschap aanwezig zijn en een habitat vormen voor lokale biodiversiteit en gebieds-gebonden soorten waaronder veel vogels. Denk hierbij aan knotwilgen, houtwallen, tuunwallen, poelen en natuurlijke oevervegetatie. Maar ook minder gebiedsgebonden elementen als bosjes, natuurlijke watergangen, struwelen en bermen vallen hieronder. Veel van deze elementen zijn uit het agrarisch landschap verdwenen doordat men meenden de productie te vergroten in een homogener landschap. Dit heeft niet alleen een sterke achteruitgang in landbouw gerelateerde biodiversiteit, maar ook de functionele biodiversiteit in het landschap is sterk achteruit gegaan. Denk hierbij aan natuurlijke bestuiving en plaagbestrijding.

Habitat voor plaagsoorten

Landschapselementen kunnen een uitstekend habitat vormen voor natuurlijke vijanden van plaaginsecten of voor gewasbestuivers. Het terugbrengen van landschapselementen in het agrarisch landschap kan daardoor bijdragen aan een efficiëntere productie met minder gewasbeschermings- en optimaliseringsmiddelen. Hoewel landschapselementen ook habitat kunnen vormen voor plaagsoorten, is uit onderzoek gebleken dat de onderdrukking van plaagsoorten groter is dan de uitbreiding hiervan. Een ander voordeel is dat landschapselementen schaduw kunnen bieden aan vee, wat ten goede komt aan de (melk)productie.

Landschapselementen dragen het meest bij aan biodiversiteit wanneer dit op landschapsschaal gebeurt. Dit vraagt dus samenwerking tussen bedrijven in een gebied. Wanneer dit gerealiseerd wordt, ontstaat er een groter habitat voor soorten en kan de maatregel bijdragen aan verbinding van natuurgebieden in de omgeving.

Meer informatie

Meer informatie over het effect van landschapselementen op biodiversiteit is te vinden in dit rapport van het Milieu- en Natuurplanbureau.

Subsidie

Subsidies voor landschapselementen verschillen per provincie. Zo is in Noord-Holland sinds 2018 de subsidie voor landschapselementen opnieuw beschikbaar gesteld. De voorwaarden voor deze subsidie zijn te vinden op de website van de provincie Noord-Holland. Ook voor andere provincies is er informatie te vinden op de websites van de provincie.

Contact

Neem voor meer informatie contact op met een van de milieufederaties. Voor Noord-Holland kun je ook contact opnemen met Nicky Schuurman van Landschap Noord-Holland.

Bronnen

Bianchi, F. J., Booij, C. J. H., & Tscharntke, T. (2006). Sustainable pest regulation in agricultural landscapes: a review on landscape composition, biodiversity and natural pest control. Proceedings of the Royal Society of London B: Biological Sciences, 273(1595), 1715-1727.

Erisman, J. W., van Eekeren, N., van Doorn, A., Geertsema, W., & Polman, N. (2017). Maatregelen Natuurinclusieve landbouw (No. 2821). Wageningen Environmental Research.

Grashof-Bokdam, C. J., Chardon, J. P., Vos, C. C., Foppen, R. P., WallisDeVries, M., van der Veen, M., & Meeuwsen, H. A. (2009). The synergistic effect of combining woodlands and green veining for biodiversity. Landscape Ecology, 24(8), 1105-1121.